FollowOp 4 april j.l. vond de informatiebijeenkomst van WindNEE plaats in het dorpshuis Ous Hoes van Gieterveen. Op deze avond is er uitleg gegeven over de uitspraak van de Raad van State inzake Windpark De Drentse Monden en Oostermoer door de behandelend advocaten van De Haan Advocaten. Ook is er een toelichting gegeven op de mogelijke juridische vervolgstappen. Er waren ca 100 belangstellenden op de avond aanwezig.
Uitspraak RvS:
Mr. Rob Wertheim heeft de zaak namens de belanghebbenden voorbereid en voor de Raad van State gebracht, dit proces heeft hij op deze avond toegelicht. Namens WindNEE en deelnemers zijn ruim 180 punten naar voren gebracht. Van een groot deel van deze punten was vooraf al bekend dat deze niet ontvankelijk zouden worden verklaard. Toch waren er ca. 20 punten die zeker zeer aannemelijk zijn en de heer Wertheim heeft zijn verwondering en teleurstelling uitgesproken dat deze punten ook niet ontvankelijk zijn verklaard. Hij gaf aan dat hij de juridische juistheid van de uitspraak niet betwijfelt, maar ook dat dit niet zegt dat de uitspraak in menselijke zin juist was. De wetten zijn juist geïnterpreteerd, maar je kunt je afvragen of de wetten inhoudelijk kloppen. Hoe dan ook; de uitspraak is onvoorwaardelijk en er is geen mogelijkheid om in beroep te gaan. We zullen het moeten doen met de uitspraak: er is geen juridisch beletsel om het park te gaan realiseren.
Hij heeft uiteengezet wat nu verder de mogelijkheden zijn:
1) Druk uitoefenen zodat er sprake is van correcte handhaving
2) Planschade aanvragen door omwonenden (bestuursrechtelijke procedure)
3) Schadevergoeding procedure door omwonenden (civielrechtelijke procedure)
4) Leefbaarheid garanderen door gebiedsfonds (geen juridische status)
Ook heeft hij aangegeven dat het de vraag maar is of je veel energie moet gaan steken in het aanvechten van andere vergunningen in het kader van het park. De gemeente Aa en Hunze heeft aangegeven niet mee te werken aan deze vergunningen en deze procedure zal dus worden overgenomen door het Rijk als dit nodig is. Uiteindelijk zijn deze vergunningen lastig tegen te houden en kost het volgen en aanvechten van deze vergunningen onevenredig veel energie en waarschijnlijk ook geld. Of het aanvechten vertraging zal opleveren is niet bekend; de heer Wertheim verwacht dit niet.
Op dit moment wordt door de Provincie Drenthe een gebiedsvisie 2030 voorbereid. Hierover zegt mr. Wertheim dat dit in elk opzicht weinig garanties geeft. Wat er ook over windparken zal staan in de gebiedsvisie, het Rijksinpassingsplan kan dat altijd overrulen. Vanwege het Relativiteitsvereiste zullen nieuw opgestelde normen niets veranderen aan de juridische status van de huidige normen waaronder DDMO wordt gebouwd. Hier valt dus op juridisch vlak niets mee te doen.
1. Handhaving
De uitvoering van handhaving op de normen die voor dit park zijn opgesteld ligt bij de gemeente. Handhaving is een lastige zaak omdat de normen zijn opgesteld volgens een jaargemiddelde en berekend zijn op basis van gegevens die door de producenten van windturbines worden verstrekt. De controle hier op (door bijv. controlemetingen uit te voeren) zal moeten worden uitgevoerd door gespecialiseerde bureaus. De Raad van State heeft hier geen gerichte uitspraak op gedaan en legt in feite de bal bij de burger. Handhaving neemt grote kosten met zich mee en bovendien is er (nog) weinig expertise op dit gebied.
Mr. Wertheim adviseert ons om over dit onderwerp met de Gemeente Aa en Hunze in overleg te treden.
2. Planschade
a. Planschade is een beroep op schadevergoeding doen n.a.v. wijzigingen in het bestemmingsplan.
b. Een verzoek tot planschadevergoeding kan worden ingediend vanaf het moment dat een Rijksinpassingsplan is vastgesteld tot 5 jaar na vaststelling.
c. Het verzoek moet bij de gemeente worden ingediend waar het plan betrekking op heeft.
d. Na indienen van het verzoek wordt dit door de gemeente doorgezet naar het ministerie. Het ministerie laat vervolgens een taxatierapport maken.
e. Op dit rapport kan je bezwaar indienen (laat zelf ook een taxatie maken)
f. Wordt dit bezwaar afgewezen, dan kan je in beroep gaan bij de rechtbank
g. Wordt deze zaak niet ontvankelijk verklaard, dan kan je in beroep gaan bij de Raad van State.
Voor Planschade geldt altijd een ‘eigen maatschappelijk risico’ van 2%. Deze twee procent wordt dus altijd van de eventuele schade-uitkering afgetrokken.
De regel voor het in aanmerking komen voor Planschade is dat de woning zich binnen een afstand van 10x de tiphoogte van een turbine moet bevinden. Dit komt overeen met de door de Raad van State genoemde 2105 meter. Woning op grotere afstand? Dan geen recht op planschadevergoeding.
Punten om te benoemen voor planschadevergoeding zijn;
– verslechtering van de woonomgeving, ligging van de woning t.o.v. het park
– uitzicht
– geluidhinder (meer dan 5 dBa)
– slagschaduw en schitteringen
– waardedaling van de woning
Voor het indienen van een planschade verzoek worden kosten berekend, dit bedrag is
ca. € 300. Als de planschade wordt vastgesteld en toegekend krijgt de aanvrager dit bedrag weer terug.
De planschadevergoeding is zeker niet zaligmakend, zie dit voorbeeld in Houten:
Een woning met bedrijfspand in Houten had een waarde van 750.000 euro. Na komst van 2 windturbines op ca. 300 meter van het pand zette de bank de waarde van het onroerend goed op 500.000 euro. Na het doorlopen van de planschade procedure kreeg de eigenaar 15.000 euro planschade uitgekeerd.
Ingediende vragen;
Vraag: Als een huis in deze periode wordt verkocht tegen een lagere prijs (vanwege daling woningwaarde door aanwezigheid plan windpark) dan heeft de verkoper planschade. Wordt deze schade ook meegenomen en binnen welke termijnen?
Antwoord: de schade wordt bepaald op het moment van indienen van het verzoek tot planschade.
Vraag: Worden de normen in de toekomst nog aangescherpt vanwege voortschrijdend inzicht?
Antwoord: waarschijnlijk niet
Vraag: in welke mate is de daling van de WOZ-waarde ook van invloed op de planschadevergoeding?
Antwoord: Een lagere WOZ-waarde rechtvaardigt niet per definitie de conclusie van schade als gevolg van een planologische verslechtering omdat er bij de bepaling van de WOZ-waarde een andere waarderingssystematiek geldt dan voor het bepalen van de planschade. Niettemin kan van het bestuursorgaan, dat bevoegd is tot het nemen van een besluit tot vergoeding van planschade, wel worden verlangd dat het zijn besluit van een nadere motivering voorziet indien er een aanzienlijk verschil bestaat tussen de WOZ-waarde en de taxatiewaarde in het kader van planschade.
WindNEE zal een standaardformulier voor verzoek tot planschadevergoeding onder haar achterban verspreiden. De procedure moet u vervolgens zelf opstarten.
Mr. Pieter Huitema behandelde de mogelijkheid tot schadevergoeding procedures. Dit is een civiele procedure die handelt tussen de particulier en de eigenaar van het windpark.
3. Civiele schadeprocedure
De wet zegt dat je moet kunnen aantonen dat je schade hebt om in aanmerking te komen voor schadevergoeding. U heeft recht op een schadevergoeding als de handeling onrechtmatig is. Ook al is het park rechtmatig neergezet, het veroorzaken van overlast en schade is onrechtmatig. U moet deze schade echter wel kunnen aantonen.
A. De meest duidelijke schade in dit geval zal de waardevermindering van de woning zijn.
Dit moet worden aangetoond met een onderzoek. Mr. Huitema adviseert dit onderzoek te laten uitvoeren door een onderzoekbureau, bijvoorbeeld dat van de Rijksuniversiteit Groningen, die daar ervaring mee heeft.
In een gerechtelijke procedure komt het aan op bewijs. Als de deskundigen tot het oordeel komen dat er geen of nauwelijks sprake zal (kunnen) zijn van waardevermindering, dan zal de Stichting zich opnieuw moeten beraden of een gerechtelijke procedure wel haalbaar zal zijn. Als de deskundigen tot het oordeel komen dat er sprake is van waardevermindering, dan zal de Stichting een procedure op kunnen starten. De Stichting kan dat algemeen doen of ze kan een aantal woningen als proefcasus nemen. In die procedure zal allereerst de onrechtmatigheid van de betreffende handeling moeten worden vastgesteld. Dat is in deze zaak nog geen gelopen koers, omdat (anders dan bij bijvoorbeeld de aardbevingsproblematiek in Groningen) de handeling waar het om gaat (het plaatsen van een windmolen) niet onrechtmatig is.
Een goede werkwijze zou zijn om eerst, als groep, een algemeen onderzoek te laten doen. En daarna een onderzoek in detail naar de waarde effecten van enkele woningen op verschillende afstanden, op te delen in zones. Deze ‘referentiewoningen’ zouden een voorbeeldcasus kunnen zijn voor de andere woningen in dit gebied. Als er eenmaal jurisprudentie is kan hiernaar worden verwezen in andere zaken. Echter; een eventuele planschadevergoeding wordt in mindering gebracht op de eventuele civiele vergoeding.
Belangrijk om uit te zoeken: Wat is het peilmoment voor de waardevermindering?
B. Gezondheidsschade is lastig aan te tonen in verband met het windpark. Voorwaarde is natuurlijk dat het windpark er moet staan om een verband aan te kunnen tonen tussen vermindering van gezondheid en het windpark. Een goed contact met uw huisarts is daar voor nodig maar deze zal een verklaring moeten geven die het verband aantoont tussen het windpark en uw kwaal. Dat zal niet meevallen omdat reeds gedane internationale onderzoeken niet door het RIVM worden erkend. Het onderzoek dat het RIVM zelf heeft gedaan over effecten van windparken op de gezondheid sluit een verband niet helemaal uit maar zegt ook dat het verband niet is aangetoond.
C. Gevolg/bedrijfsschade is een schade die optreedt voor bedrijven. Denk aan gebrek aan investeerders of klanten door de aanwezigheid van het windpark. Een Bed & Breakfast naast het windpark zal bijvoorbeeld geen gasten meer krijgen. Dit kan pas worden aangetoond als het windpark er staat.
D. Aantasting woongenot. Dit punt heeft weinig kans van slagen in een civiele procedure en moet werkelijk heel ernstig zijn – en aangetoond worden – omdat dit tegen het maatschappelijk belang zal worden aangehouden. En we weten hoe hiertegen aan gekeken wordt.
Vraag: Hoe kan je als burger (opdrachtgever) de onafhankelijkheid gegarandeerd krijgen van zo’n onderzoeksbureau (zie A.)?
Antwoord: Dat is altijd een punt van aandacht en valt niet in algemene termen aan te geven. Wel is het van belang om een vooraanstaand bureau te kiezen want zo’n bureau zal bedacht zijn op z’n eigen imago, en als “onafhankelijk” bekend willen staan.
Vraag: Is het mogelijk om eerst een haalbaarheidsonderzoek te doen voordat we zo’n onderzoeksbureau gaan inschakelen? Wat is de haalbaarheid van een individuele claim?
Antwoord: Dit kan pas bepaald worden als er een eerste globaal onderzoeksrapport is.
Vraag: Is het mogelijk om gegevens van andere – reeds gerealiseerde- windparken te vinden zodat we daar de haalbaarheid aan kunnen toetsen?
Antwoord: Daar moet zeker actie op worden genomen.
4. Gebiedsfonds
Initiatiefnemers, Provincie en Rijk storten elk jaar een aanzienlijk bedrag in het zgn Gebiedsfonds. Dit fonds is in het leven geroepen om de meest gedupeerde mensen tegemoet te komen voor de lasten maar moet nog helemaal vormgegeven worden. Gedupeerden zijn mensen die binnen een straal van 2105 meter van turbines wonen heeft de Raad van State bepaald. Wie gaat er in dat gebiedsfonds meepraten om te zorgen dat de gelden daar komen waar ze voor bedoeld zijn? Wat wordt er met het geld gedaan? Onder welke voorwaarden wordt dit geld beschikbaar gesteld?
Het park is voor 20 jaar gepland.
Initiatiefnemers: 50 cent per opgewekte Mwh per jaar 15 jaar lang
Provincie: 180.000 euro per jaar, 10 jaar lang
Volgens de initiatiefnemers zal over een tijd van 15 jaar een bedrag van 4,8 miljoen euro in het fonds worden gestopt. Dat is ongeveer 320.000 per jaar.
Ook zal het Rijk een bijdrage leveren om de leefbaarheid in het gebied een impuls te geven.
En de Gemeente Aa en Hunze is ook bezig om te kijken welke extra gelden voor het gebied kunnen worden aangewend. Al met al een stevig bedrag dat naar onze mening moet worden gebruikt om die mensen te helpen die onder het windpark gaan lijden.
Dit moet in goede banen worden geleid om ervoor te zorgen dat het geld goed wordt gebruikt. Daar is vertegenwoordiging in dit fonds door mensen uit het gebied voor nodig. Maar wie moet dat doen? Dorpsbelangen? Individuele burgers?
Wij vinden in ieder geval dat het gebied Drentse Monden en het gebied Oostermoer los van elkaar vertegenwoordigd moeten worden in het gebiedsfonds want de omstandigheden in De Drentse Monden zijn heel anders dan in het gebied Oostermoer.
Wij kunnen er natuurlijk van alles over bedenken, maar is WindNEE wel de aangewezen partij om hier wat mee te doen?
Toekomst
Wat gaat de toekomst ons brengen en wat zal de rol van WindNEE daarbij moeten zijn?
In 2011 werden de plannen voor het Windpark bekend en is WindNEE opgericht. We hebben een vaste kern van ongeveer 12 mensen die het werk doen. We komen een keer per maand bij elkaar om actiepunten te bepreken en we houden de ontwikkelingen in de gaten, onderhouden contacten met Tegenwind Veenkoloniën (de overkoepelende organisatie van alle actiegroepen in dit gebied) praten met politiek en pers en vragen aandacht voor onze zaak met acties. Maar er moest meer gebeuren!
In 2014 hebben we het initiatief genomen om een juridische strijd aan te gaan om dit park tegen te houden. Op 19 november 2014 was de kick off, hier in het dorpshuis.
Totaal hebben we op dit moment 189 mensen die meedoen aan de juridische strijd. In het begin stond de teller op bijna 220 maar een aantal mensen heeft zich afgemeld omdat zij uit het gebied vertrokken zijn.
De eerste stap waar we ons op gericht hebben was het tegenhouden van het windpark want dat staat duidelijk vermeld in onze statuten. Pas in tweede instantie kwam het onderwerp Schadevergoeding aan bod. Nu is het zo ver gekomen dat dit belangrijk wordt.
De mensen van WindNEE hebben zich vanaf 2011 volledig gewijd aan deze strijd. Dat begint zijn tol te eisen. We hebben dan ook heel hard nieuw bloed nodig in onze groep om verder te kunnen gaan.
Diverse oproepen tijdens bijeenkomsten, in nieuwsbrieven en op Facebook hebben weinig opgeleverd; het zijn nog steeds dezelfde mensen die de kar moeten trekken. En dat is niet goed. Niet voor die mensen en niet voor de doelstelling van Stichting WindNEE en dus ook niet voor u. Nieuwe mensen brengen immers een frisse blik en nieuwe inzichten met zich mee. En energie om dingen op te pakken.
Laten we het uit onze handen vallen? Nee dat zeker niet. We zijn het aan onszelf en aan u verplicht om op te komen voor onze belangen. Maar we hebben steun nodig van mensen die zich ook voor deze zaak willen inzetten! Ons bestuur heeft aangegeven dat het tijd is voor een nieuw bestuur, ondersteund door actieve mensen die alles op alles willen zetten om de omwonenden van het voorgenomen windpark te helpen en te steunen. Noaberschap 2.0 zullen we maar zeggen.
Wat komt er in de nabije toekomst op ons af als dit windpark gebouwd is?
Komen er inderdaad klachten over geluidsoverlast? Hoe zit het met de gezondheid van de omwonenden, zijn daar veranderingen te zien? Hoeveel overlast gaan we krijgen tijdens de bouw van het park. Wie ziet erop toe dat er volgens de regels wordt gewerkt? Waar kunnen we klachten indienen en hoe worden die afgehandeld? Bij wie kunnen we eigenlijk terecht met die klachten?
We hebben contact gehad met Urk Briest in Urk, waar het park in 2016 al is opgeleverd en daar is iedereen die toen betrokken was met de strijd inmiddels verhuisd. In Urk wordt niets bijgehouden qua klachten en niemand kan dus vertellen wat de impact is van het park. Dat betekent echter niet dat er niets aan de hand is…..
En verder moeten we denken aan het Gebiedsfonds, wie gaan in die commissie zitten om voor de omwonenden op te komen? Er is nog werk aan de winkel!
Daarom hebben we de aanwezigen op de avond een aantal stellingen voorgelegd om te horen of voor WindNEE nog een rol is weggelegd. En als dat zo is, dan willen we graag nieuw bloed toevoegen om strijdvaardig te blijven.
1. WindNEE heeft een belangrijke rol om ook als het park er staat voor de omwonenden op te komen
(TOELICHTING denk aan toezien op handhaving door gemeente, verzamelen van klachten en deze doorgeven aan betrokken instanties)
Eens: 89 Oneens: 3
2. WindNEE moet het komende juridisch traject blijven aansturen
(TOELICHTING– denk aan communicatie of het coördineren van “voorbeeldzaken” zoals door De Haan beschreven.
Eens: 90 Oneens: 2
3. WindNEE moet namens de omwonenden plaats nemen in het gebiedsfonds
(TOELICHTING – u geeft ons dan mandaat om namens u te onderhandelen over hoe het beschikbare geld wordt gebruikt – uiteraard na raadpleging)
Eens: 80 Oneens: 8
4. WindNEE moet alleen als actiegroep doorgaan
(TOELICHTING – met de politiek in discussie blijven, acties voeren en aandacht vragen voor dit onderwerp maar geen actieve rol in het gebiedsfonds of bij juridische zaken)
Eens: 9 Oneens: 82
5. WindNEE kan opgeheven worden
Eens: 2 Oneens: 89
6. Ik vind het belangrijk dat WindNEE doorgaat en ga mij opgeven als actief lid.
(naam en tel. nummer vermelden)
TOELICHTING: we zoeken met name mensen met frisse ideeën, die goed kunnen onderhandelen en overtuigen of gewoon administratief handig zijn, een voorzitter, penningmeester en secretaris. De huidige mensen van WindNEE blijven ondersteunen met kennis en archief.
Eens: 10 Oneens: 64
(noot; in de telling waren in eerste instantie 17 mensen die ‘eens’ hadden ingevuld maar bij nadere bestudering zijn daar 7 mensen van afgevallen omdat zij het er wel mee eens waren maar geen mogelijkheden hadden om ons actief te steunen)
De conclusie mag zijn dat WindNEE wel degelijk als een vertegenwoordigende partij voor de omwonenden wordt gezien.
Deze uitslag zal ons helpen om verder vorm te geven aan WindNEE en haar activiteiten in de toekomst. Uiteraard is en blijft dat afhankelijk van de steun en hulp die wij van u krijgen.
Wij gaan op korte termijn bespreken of en op welke wijze dit moet worden ingevuld en zullen u via een nieuwsbrief op de hoogte houden.
Wij zijn op dit moment bezig om de mensen te benaderen die zich hebben opgegeven om ons team te versterken. Samen met hen zullen we verschillende trajecten gaan uitzetten;
1) invulling zitting nemen in het gebiedsfonds
2) raad en daad bij planschade procedures
3) opzetten vervolgtraject juridische (civiele) procedure in samenwerking met De Haan Advocaten.
E.e.a. kan enige tijd in beslag nemen. Wij zullen u nader informeren via een nieuwsbrief.
De ingeschreven deelnemers aan de juridische strijd zullen een aparte nieuwsbrief krijgen waarin een financiële rapportage van de juridische strijd zal worden gegeven en natuurlijk ook andere punten die aan de (juridische) orde zijn.